II. ULUSLARARASI ÖZEL HUKUK SEMPOZYUMU "TAHKİM"
Sunuş...................................................................................................... 11
İçindekiler................................................................................................ 13
1. BÖLÜM
AÇILIŞ KONUŞMALARI, BİLDİRİLER VE TARTIŞMALAR
II. ULUSLARARASI TİcARET HUKUKU SEMPOZYUMU AÇILIŞ KONUŞMALARI ....................... 25
l. OTURUM ...........................................................................37
TARTIŞMALAR ...................................................................... 59
II. OTURUM .......................................................................... 66
TARTIŞMALAR ..................................................................... 93
III. OTURUM .......................................................................... 99
TARTIŞMALAR ...................................................................... 122
III. PLAKET TORENİ .............................................................. 129
II. BÖLÜM
BİLDİRİLERİN YAZILI METİNLERİ
i. GENEL OLARAK .................................................. 133
II. TAHKİM SÖZLEŞMESİNİN TANIMI ...................... 135
III. TAHKİM SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ ....... 140
1- Maddi Hukuk Sözleşmesi Görüşü ......................... 142
2- Usul Hukuku Sözleşmesi Görüşü ......................... 142
3- Karma Görüş ..................................................... 143
4- Bağımsız (Otonom) Görüş ..................................... 144
IV. TAHKİM SÖZLEŞMESİNİN ÇEŞİTLERİ .................... 145
V. TAHKİM SÖZLEŞMESİNİN GEÇERLİLİK ŞARTLARI .... 148
1- Tahkim İradesi ...................................................... 150
2- Yazılı Şekil Şaıtı ..................................................... 151
3- Tahkime Elverişlilik .............................................. 155
4- Uyuşmazlığın Belirli Olması .................................... 160
VI. TAHKİM SÖZLEŞMESİNİN İCRASI VE TAHKİM İTİRAZI .......... 160
1- Tahkim Yoluna Başvurulması ve Sonuçları ............. 161
2- Tahkim Savunması (İtirazı) .................................. 165
VII. HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU TASARISI'NDA "TAHKİM"E İLİŞKİN DÜZENLEME VE DEĞERLENDİRİLMESİ ............ 169
i. GİRİŞ ................................................................................ 179
II. TAHKİME İLİŞKİN YASAL DÜZENLEMELER ............................ 180
III.TAHKİM SÖZLEŞMESİNİN ŞEKLİ VE HUKUKİ NİTELİĞİ ............ 182
lV. TAHKİME ELVERİŞLİLİK ŞARTLARI ....................................... 184
A- Uyuşmazlığın Belirli Olması ................................................... 184
B- Konu Bakımından Tahkime Elverişlilik .................................... 185
V. ANONİM ORTAKLIK BAKIMINDAN TAHKİM ŞARTI ..................... 187
VI. ANONİM ORTAKLıK GENEL KURUL KARAR İPTAL! DAVALARı VE TAHKİM .......... 191
A- Genel Olarak ....................................................................... 191
B- İptal Davasında Taraflar ,...................................................... 192
(1) Pay sahiplerinin davacı sıfatı ................................................ 192
(2) Yönetim kurulunun davacı sıfatı ........................................... 193
(3) Yönetim kurulu üyelerinin ve denetçilerin her birinin dava hakkı ......................... 193
(4) Davalı anonim ortaklığın temsili ........................................... 194
C- İptal Davasında Süre ve Yetkili ve Görevli Mahkeme ............... 194
(1) Süre ................................................................................ 194
(2) Yetkili ve görevli mahkeme ................................................ 194
D- İptal Sebepleri .................................................................. 195
(1) Kanuna aykınlık ................................................................. 195
(2) Ana sözleşmeye aykırılık .................................................... 195
(3) Afaki iyi niyet kurallarına aykırılık ......................................... 196
E- İptal Davasına İlişkin Usul Hükümleri ...................................... 196
F- Türk Ticaret Kanunu Tasarısı'nın Genel Kurul Kararlarının İptaline İlişkin Hükümleri ............................ 198
G- Genel Kurul Kararlarının İptalinin Tahkime Uygunluğunun DeğerJendirilmesi ..................................... 199
VII-SONUÇ ............................................................................. 201
§§ FİNANS HUKUKUNDA TAHKİM (Doç. Dr. Erol ULUSOY) ......................... 203
l- GİRİŞ ................................................................................. 203
1- Tahkimin Avantajları ve Dezavantajları ................................. 205
2- Uluslararası Tahkimin Önemi ............................................... 215
3- İç Tahkimin Önemi ............................................................. 218
II- BANKACILIK HUKUKUNDA TAHKİM ....................................... 220
1- Sendikasyon Kredilerinde Tahkim Şartı ................................. 221
2- Uluslararası Kredi Sözleşmelerinde Tahkim Şartı .................... 225
3- Yurtiçi Kredi Sözleşmelerinde Tahkim ..................................... 227
4- Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları Arasında Uyum ......................... 229
5- Bankacılıkta Tahkim Anlaşmasının Şekli .................................. 234
6- Bankacılıkta Tahkimin Konusu ................................................ 235
7- Türkiye Bankalar Birliği Müşteri Şikayetleri Hakem Heyeti ............... 236
III- NİSPİ ZORUNLU TAHKİM OLARAK SlGORTACILIK HUKUKUNDA TAHKİM ................. 237
1- Sigortacılık Konusunda Tahkime İlişkin Düzenleme ve Gerekçesi ..................... 237
2- Nispi Zorunlu Tahkim Kavramı ................................................ 238
3- Sigortacılıkta Nispi Zorunlu Tahkimin Konusu ............................ 241
4- Sigortacılık Tahkim Komisyonuna Başvuru ve Tahkim Usulü ........................ 242
IV- ZORUNLU VE NİSPİ ZORUNLU TAHKİM OLARAK SERMAYE PIYASASI HUKUKUNDA TAHKİM ...................... 244
1- Borsa İşlemlerinde Zorunlu Tahkimin Tarafları .......................... 244
2- Borsa İşlemlerinde Nispi Zorunlu Tahkimin Tarafları .................. 245
3- Borsa İşlemlerinde Tahkimin Konusu ....................................... 246
4- Borsa İşlemlerinden Kaynaklanan Uyuşmazlığın Çözümünde Yetkili Organ ..................... 247
5- Borsa Yönetim Kuruluna Müracaat ve Tahkim Usulü .................. 248
6- Borsa Yönetim Kurulu Kararlarının Hukuki Sonuçları ................. 249
V- SONUÇ ................................................................................ 250
I- TÜRK HUKUK SİSTEMİNDEKİ DÜZENLEMELER ......................................... 255
II- TÜRK İDARE HUKUKUNDA ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜMÜNE İLİŞKİN YASAL DÜZENLEMELER ................... 259
III- TAHKİME İLİŞKİN İDARE HUKUK ALANINDA DÜZENLEMELER .................. 261
1. ULUSLARARASI TAHKİMİN KONUSU OLARAK İMTİYAZ SÖZLEŞMESİ ................................ 268
II. ULUSLARARASI TAHKİMİN KONUSU OLARAK KAMU HİZMETİ .......................................... 270
III. ULUSLARARASI TAHKtM VE KAMU HİZMETİNDEN YARARLANAN ÜÇÜNCÜ KİŞİLER ...........272
IV. SONUÇ ............................................................................................... 274
GENEL OLARAK .................................................................................... 277
YATIRIMLARIN KORUNMASI VE ICSID .................................................... 278
a) Genel Olarak .................................................................................... 278
b) Sözleşme'nin Uygulama Alanı ............................................................. 279
3. ICSID DAVALARI VE TÜRKİYE ............................................................ 281
a) Türkiye'nin Davalı Olarak Yer Aldığı ICSID Tahkimleri ........................... 281
4. YATlRIMCILARIMZIN DAVACI OLDUĞU ICSID TAHKİMLERİ .................... 281
5. EV SAHİBİ DEVLETLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ .......................................... 283
a) Yatırımcının Güvenliğini Sağlama ......................................................... 284
b) Eşit İşlem Yapma ............................................................................... 285
c) Yatırımcıya Adil Davranma .................................................................. 285
d) Keyfi İşlem Yapmama Yükümlülüğü ..................................................... 286
e) Kamulaştırma .................................................................................... 286
6. SONUÇ ...............................................................................................287
1. GİRİŞ ................................................................................................289
2. GENEL BİLGİLER ................................................................................ 289
2.1. Uluslararası Tahkim ......................................................................... 289
2.2. ICSID ............................................................................................. 290
2.2.1. Tanım .......................................................................................... 290
2.2.2. Amaç .......................................................................................... 290
3. ICSID TAHKİM DAVALARI .................................................................. 293
3.1. Dünya Uygulaması .......................................................................... 293
3.2. ICSID ve Türkiye ........................................................................... 293
3.3. Türkiye Aleyhine Devam Eden Davalar ............................................ 294
3.4. Türkiye Aleyhine Sonuçlanmış Davalar............................................. 294
3.5. Türk Vatandaşlarının Davaları ......................................................... 295
4. RlSK AZALTMA SEÇENEKLERi ............................................................ 295
4.1. ICSID Onay Süreci ve Çekilme ...................................................... 295
4.1.1. Onayın Kaynakları ...................................................................... 296
4.1.1.1. Ulusal Mevzuat ........................................................................ 296
4.1.1.2. İki Taraflı Yatırım Anlaşmalarında Onay ..................................... 296
4.1.1.3. Çok Taraflı Yatırım Anlaşmaları ................................................ 296
4.1.2. Onayın Zamanı ve Sonuçları ...................................................... 296
4.2. Merkezin Kişi Bakımından Yetkisi .................................................... 297
4.2.1.1. Akit Devlet ............................................................................. 297
4.2.2. Diğer Akit Devlet Vatandaşı ........................................................ 297
4.2.2.1. Gerçek Kişiler ....................................................................... 297
4.2.2.2. Tüzel Kişiler .......................................................................... 298
4.3. Merkezin Yetkili Olduğu Konular (Merkezin Konu Bakımından Yetkisi) ................ 298
4.3.1.1. Yatırım Tanımı ..................................................................... 299
4.3.1.1.1. Konvansiyon Anlamında Tanım .......................................... 299
4.3.1.1.2. Anlaşma Yoluyla Tanım ...................................................... 299
4.3.1.1.3. Uluslararası Anlaşmalarda Tanım ........................................ 299
4.3.1.1.3.1. Çok Taraflı Anlaşmalar ................................................... 299
4.3.1.1.3.2. İki Taraflı Yatırım Anlaşmalan ......................................... 300
4.3.1.1.4. Ulusal Mevzuat .................................................................. 300
4.4. Onayın Geri Alınması - Çekilme - Devam Eden Davalara Etkisi .................. 301
4.5. Rezervasyon ............................................................................ 302
4.6. Konvansiyon ve İlgili Kurallann Değiştirilmesi .............................. 303
4.6.1. Konvansiyon Hükümlerinin Değiştirilmesi ................................. 303
4.6.1.1. İdari Konsey ....................................................................... 303
4.6.2. Değiştirilmesi Önerilebilecek Hüküm ve Hükümler ..................... 304
4.6.2.1. Başvuruların Kayda Alınması Prosedürü ................................. 304
4.6.2.2. Teminat Gösterilmesi ........................................................... 305
4.7. İkili Yatırım Anlaşmalarının Yeniden Düzenlenmesi ....................... 305
5. UNCITRAL TAHKİM DAVALARI ....................................................... 305
6. SONUÇ VE DEGERLENDİRME ......................................................... 306
i. YATIRIM TAHKİMLERİNİN AVANTAJ VE DEZAVANTAJLARI ............................... 309
Avantajlar .................................................................................................... 309
Yatırım tahkiminin dezavantajları .................................................................... 311
II. TÜRKİYE CUMHURİYETİ'NİN KORUNMA SEÇENEKLERİ .................................. 312
ICSID Sözleşmesinin Feshi ............................................................................. 312
Anlaşmaların Feshi ......................................................................................... 313
ICSID Sözleşmesi Kapsamında Yetkiler ........................................................... 313
İkili ve Çok Taraflı Anlaşmalar Kapsamındaki Yetkiler ....................................... 314
1. UNCITRAL ve UNCITRAL TAHKİM KURALLARI ......................................... 317
II. UNCITRAL KURALLARI'NIN YATIRIM SÖZLEŞMESİ İHTİLAFLARINDA KULLANIMI ........................................................... 318
III. UNCITRAL KURALLARI İLE ICSID KURALLARININ KARŞILAŞTIRILMASI .................................. 320
a. Kurumsal ile Ad Hoc (Özel): "Bağımsız" (kendine yeten) ICSID Sistemi ............................. 320
b. Hakemlerin Bağımsızlığı ve İhracı ................................................................ 321
c. Geçici Önlemler .............................................. 322
d. Yargı ........................................................ 322
e. İşlemlerin Organizasyonu ..................................... 322
f. Masraflar ................................................ 323
g. Davaların Şeffaflığı/Gizliliği ....................................... 323
i. İhtilaf hakkındaki temel bilgilerin yayınlanması .............. 323
ii. Davalara taraf olmayanların katılımı ............... 323
1. Tahkim kararı ve diğer kararların yayınlanması ...................................... 324
2. Kararların feshi ve uygulanması .................................................... 325
3. UNCITRAL Kurallarının mevcut revizyonu ...................................... 326
§§ ENERJİ ŞARTI SÖZLEŞMESl VE YATIRIM TAHKİMİ (Dr. Sedat ÇAL) ........................... 327
1. GİRİŞ ................................................................................................... 327
2. EŞS'NİN TEMEL ÖZELLİKLERİ ................................................................ 329
3. EŞS VE YATIRIMLARA İLİŞKİN TEMEL İLKELER ......................................... 331
4. EŞS VE YATIRIM TAHKİMİ ..................................................................... 332
"Şemsiye" hükümler ................................................................................. 334
Tahkim ve EŞS'nin Geçici Uygulanması ....................................................... 335
Tahkim kararları arasındaki uyumsuzluklar ................................................. 336
Kamulaştırma .......................................................................................... 337
"Posta kutusu" şirketlerine ve diplomatik ilişkisi bulunmayan ülkelerin yatırımcılarına yönelik düzenleme .................................. 338
5. NİHAİ DEĞERLENDİRME ........................................................................ 338
GİRİŞ .................................................................................... 359
TARİHSEL GELİŞİM .................................................................. 361
HUKUKİ MAHİYETİ .................................................................... 361
KURUMUN İŞLEVİ, MERKEZİNİN BULUNDUĞU YER ....................... 362
ICSID'İN ORGANLARI ............................................................... 362
HAKEM MAHKEMESİ .................................................................. 362
YETKİLER VE ÖDEVLER ............................................................. 363
YARGILAMA KURALLARI ............................................................ 365
ARABULUCULUK PROSEDÜRÜ .................................................... 367
ICSID TAHKİM YARGILAMASI İLE ARABULUCULUK KURUMUNUN KARŞILAŞTIRILMASI ................................................ 367
REFORM ÇALIŞMALARI ............................................................. 368
SONUÇ OLARAK ....................................................................... 368
1. KOŞULLAR: BAĞIMSIZLIK ve TARAFSIZLIK ...................................................... 380
2. "İTİRAZLAR" İÇİN GEREKÇELER" .................................................................... 382
2.1. Genel ........................................................................................................ 382
2.2. Belirli Nedenler ........................................................................................... 384
2.3. İfşa Etme Yükümlülüğü ................................................................................ 388
2.4. Bir "İtiraz"ı Sunmak için Süre Kısıtlamaları .................................................... 389
2.4.1. Karar Verilmeden Önce ............................................................................. 389
2.4.2. Karar Verildikten Sonra ............................................................................ 390
2.4.3. Başarılı bir "İtiraz'ın Sonuçları ................................................................... 391
2.5. Mahkemelere Temyizde Bulunmak ............................................................... 391
2.6. Hangi Yasa Uygulanmalıdır? ......................................................................... 392
3. SON AÇIKLAMALAR ....................................................................................... 393
i. USULE İLİŞKİN ARKA PLAN ......................................................................... 395
II. DAVANIN UNSURLARI .............................................................................. 396
III. LIECHTENSTEIN GENEL MEDENİ KANUNU'NUN (AGBL) 879 (3) KISMI UYARINCA ALMAN HUKUK MAHKEMELERİ USULÜ KANUNU'NUN 1061 (1) KISMI s. 1 ve NEW YORK KONVANSİYONU'NUN V(1) MADDESİNİN (a) FIKRASI GEREĞİNCE TENFİZİN REDDİ ................ 396
(1) 'Competence-competence' (Yetkiye hüküm yetkisi) ve hakların sükutu ............................. 397
(2) New York Konvansiyonu'nun V(1) maddesinin (a) fıkrası gereğince doğrulanmış savunma ......... 397
(3) Bir tahkim anlaşmasının hükümlerini adli incelemesinin kabul edilebilirliği ..........................398
(4) Bir bilirkişi görüşüne ilişkin olarak şartların AGBL Kısım 879(3) gereğince incelenmesi .............. 399
1- BORSA UYUŞMAZLIKLARININ ÇÖZÜMÜ ...................................................... 403
2- HAKEMLERİN YETKİSİ ve KARARLARıN TENFİZİ ........................................... 407
3- HAKEM KARARLARıNıN İPTALİ .................................................................... 417
4- HAKEMLERİN DİRENME KARARI VEREMEMESi ............................................... 422
5- 3533 sayılı KANUN - HAKEM KARARıNA İTİRAZ ............................................. 433
6- 3533 sayılı KANUN - ZORUNLU TAHKİM ........................................................ 443
7- ESASA UYGULANACAK HUKUK - DİRENME KARARI ........................................ 450
8- KONŞİMENTO ve TAŞIMA SÖZLEŞMESİNDE TAHKİM ŞARTI ............................ 453
9- BANKA TEMİNAT MEKTUBU - TAHKİM ŞARTI ................................................. 456
10- HAKEM KARARI TEMYİZ NEDENİ ................................................................ 459
11- HAKEMİN TALEP EDİLENDEN BAŞKA BİR KARAR VERMESİ ............................ 462
12- YABANCI HAKEM KARARININ TENFİZİ ......................................................... 465
13- HAKEMLERİN KENDİ YETKİLERİ HAKKINDA KARAR VERMELERİ ...................... 467
14- TAHKİM ŞARTININ ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE ETKİSİ ............................................. 469
15- HAKEM KARARINI TEMYİZ HAKKINDAN FERAGAT ......................................... 472
16- 3533 sayılı KANUN - ZORUNLU TAHKİMİN TARAFLARI ................................... 477
17- VAKIF SENEDİ TAHKİM ŞARTI .................................................................... 478
18- HAK ve NASAFETE GÖRE KARAR VERME ...................................................... 481
19- 3533 sayılı KANUN - ZORUNLU TAHKİMİN TARAFLARI ................................... 483
20- TAHKiM ŞARTININ ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE ETKİSİ .............................................. 484
21- SİGORTA POLİÇESİNDEKİ TAHKİM ŞARTI .................................................... 487
22- KONİŞMENTODAKİ TAHKİM ŞARTI ............................................................... 489
23- TAHKİM ŞARTININ GEÇERLİLİĞİNİN MAHKEMECE DENETLENMESİ ................... 492
24- HAKEM KARARININ ŞEKLİ ........................................................................... 495
25- HAKEMİN KURA İLE SEÇİMİ ......................................................................... 497
26- ESASA UYGULANACAK HUKUK - TEMYIZ NEDENİ ........................................... 499
27- ASIL VE KARŞI DAVADA TAHKİM SÜRESİ .................................................... . 502
28- HAKEMİN MAHKEMECE SEÇiLMESİ ................................................................ 504
29- SİGORTA GENEL ŞARTLARINDA HAKEM-BİLİRKİŞİ ......................................... 506
§§ HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU ........................................................... 527
This page updated by Hukuk Fakültesi on 06.05.2022 16:27:56
